11. КООПЕРАТИВТІ БИЗНЕС-АКСЕЛЕРАТОРЫ
Кооперативті бизнес акселераторы

Кооперативті бизнес акселератор – еліміздегі кооперативтік қозғалыстың барынша дамуына мүмкіндік беретін маңызды адамдардың немесе кәсіптердің немесе мамандықтардың бірі. Кооперативті бизнес акселератордың мәні неде? Біреу өз жарнашыларына жоғары табыс әкелетін кооперативтің супер моделін ойлап тапты делік. Бұл жарнашыларға өмірде өз армандарын орындауға жұмсайтын қомақты қаражатты үнемдеуге мүмкіндік береді.

Кооперативті бизнес акселератор не істейді? Ол осы кооперативтің табысты болуына мүмкіндік беретін идея авторымен, осы зияткерлік меншіктің иесімен шарт жасайды. Ол акселерация туралы келісімге қол қояды. 

Акселерация шарты нені білдіреді? Кооперативті бизнес акселератор осы идеяның иесіне осы модель бойынша ашылатын барлық кооперативтерден пайыз алуға мүмкіндік береді. Мұнда бәрі ұтады.

Айталық, табысты кооперативтің иесі өзінің кооперативіне өте қатты қызығушылық танытады, бірақ бұл идеяны кеңейтуге күш, уақыт және қуат жетіспейді. Себебі кез келген жоба тиісті шығындарды талап етеді.
Кооперативті бизнес акселератор оған кооперативтен акселерация жасауды ұсынады. Біз сіздің моделіңізді ауқымды етеміз, оның орнына өз моделіңіз бойынша ашылатын әр кооперативтен пайыз аласыз дейді.

Мұнда бәрі ұтады. Идея иелері, өйткені ол өзінің зияткерлік жұмысы үшін әр кооперативтен пайыз алады. Кооператив құрғысы келетін, бірақ оны қалай жасау керектігін білмейтін адамдар ұтады. Мысалы, олардың идеясы жоқ немесе тәжірибесі жоқ. Өйткені кез келген бизнес қашанда қиын. Өйткені өз тәжірибеңіз арқылы бастан кешіруге болатын немесе акселерациядан өтуге болатын ерекшеліктер бар.

Егер бір кооператив тұрақты түрде жолға қойылса, статистикасы бойынша үш жылда, акселерация бір жылдан аз уақыт ішінде кооперативтің дамуына мүмкіндік береді. Бұл үлкен жылдамдық, шамамен 300%.
Кооперативті бизнес акселераторларға да тиімді. Адамдар Бизнес акселераторға табысты кооператив құруды үйрету үшін келгенде тиімді.

Оларда ынтымақтастықтың екі моделі бар.
Біріншісі, олар Кооперативті бизнес акселераторға кооперативті құруға көмектескені, оқытқаны үшін ақша төлейді немесе олар келісе алады. Меніңше, көрсеткен дұрыс болатын сияқты.
Сонымен біз супербизнес моделін ойлап тапқан кооперативті аламыз. Біз бұл идеяны ұнататын адамды аламыз, бірақ ол мұны қалай жасау керектігін білмейді. Енді олардың арасында Кооперативті бизнес акселератор пайда болады. Ол не істейді? Ол кооперативтің бұл моделін франшиза форматына, акселерация форматына жинақтайды, осылайша сәтті жағдайды тәжірибе мен оқыту курсына айналдыра алады.

Адам оған жүгінеді, олар өзара шарт жасайды, шарттың көмегімен адам осы идеяны жүзеге асыру барысында жасаған барлық қателіктерді ескере отырып жұмыс істейтін бизнес-модель алады. Кооперативті бизнес акселератор өз сыйақысын идея авторы алған үлестен алады. Мысалы, идея авторы өз идеясы үшін 10% немесе 20% алды. Бизнес акселератор 10 немесе 20% алды. Бұл Кооперативті бизнес акселератор мен кооператив арасында реттеледі.    

Идеяның иесі және осы идеяны қайталағысы келетін адам Бизнес акселераторға беретін сыйақыны бірге шешеді. Мен Кооперативті Бизнес акселератор, жалпы акселерация кооперативтік қозғалыстың мүмкіндігінше тез дамуына мүмкіндік береді дегенге сенемін.

Сондықтан біз бұл опцияны енгіздік, бұл бірінші. Екіншіден, бұл сізге және оны неден бастау керектігін білмейтін адамдарға тез әрі оңай әрекет етуге мүмкіндік береді. Кооперативтік бизнес акселератордың екінші қызметі – ол оқытумен айналысады, содан кейін жарна үлестерін пайызға ауыстырады. Кооперативті бизнес акселератор жеткізушілерді сертификаттаумен айналысады.

Біздің қауымдастықтың басты мақсаты – жарнашылардың құқықтарын қорғау. Өйткені жарнашылар өз ақшаларының жоғалмайтынына, ақшаларының ұрланбайтынына сенімді болуы керек екенін білеміз. Ал ақша ұрлау кооперативтік қозғалыс үшін ең қауіпті нәрсе. Біз кооператив жарнашылардың ақшасын тек сертификатталған жеткізушілерге аудара алатындай ереже жасадық. Бірақ біздің Қауымдастықты нарыққа қандай да бір жолмен әсер етуге, оны монополиялауға тырысып жатыр деп ешкім кінәламауы үшін жеткізушілерді сертификаттау қызметін Бизнес акселераторға тапсырдық. Себебі, Бизнес акселератор табысты жағдай моделін сипаттаған кезде оны келесі кооперативке дайын шешім және сертификатталған жеткізушілер түрінде, технология түрінде және идея мен дайын бизнес-жоспар түрінде ұсынады.

Үшіншіден, Бизнес-акселератордың аса маңызды қызметі – жазылым сату. Біздің елде ашылатын барлық жобаларға жазылу. Қарапайым адамдар, тіпті белгілі бір кооперативке жарнашы емес адамдар Кооперативтік бизнес акселератордан жазылым сатып ала алады және қай өңірде табысты кооперативтер ашылатынын біледі. Менің ойымша, біз бұл жағынан тек ұтамыз.

© 2025 "Қазақстан Республикасы Кооперативтерінің және экономикалық қауымдастықтарының басқа да нысандарының ұлттық қауымдастығы"
Tilda Publishing