Бұл Ереже Қазақстан Республикасының тұтыну кооперативтерінің халықаралық байланыстарын нығайту және ұсынылатын қызметтер спектрін кеңейту арқылы олардың сапасы мен тұрақтылығын арттыруға бағытталған акселерациялық бағдарламаны ұйымдастыру және өткізу тәртібін айқындайды.

1. Жалпы ережелер

1.1. Акселерациялық бағдарлама (бұдан әрі – Бағдарлама) Қазақстан Республикасының кооперативтері және басқа да экономикалық қауымдастықтардың нысандары ұлттық қауымдастығы (бұдан әрі – ҰҚҚ) тарапынан іске асырылады.
1.2. Бағдарламаның мақсаты – Қазақстандағы кооперативтік қозғалысты дамыту үшін кооперативтерді Қазақстан Республикасы экономикасының тұрақтылығын дамыту мен нығайтудың, БҰҰ-ның ТДМ-ын орындаудың және халықтың әл-ауқатын арттырудың жетекші күші ете алатын элиталық кадрларды даярлау, сондай-ақ қазақстандық кооперативтік қозғалыстың халықаралық және өңірлік деңгейдегі ықпалын кеңейту. Бұған мына жолдармен қол жеткізіледі:

• Кооперативтер төрағаларын және негізгі өкілдерін жан-жақты даярлау және оқыту;
• Арнайы дайындықтан және оқытудан өткен кооперативтерге қажетті құралдар мен халықаралық байланыстарды ұсыну;
• Қазақстан нарығына тауарларды жеткізушілерден тікелей жеткізу мүмкіндігін қамтамасыз ету;
• Кооперативтің кәсіпкерлік қызметінен түсетін кіріс есебінен пайшыларға түсетін қаржылық жүктемені айтарлықтай төмендету;
• Кооперативтердің жалпы даму деңгейін арттыру, оларды халықаралық стандарттарға жақындату;
• Қытай Халық Республикасынан (Маркетинг және өткізу кооперативтерінің Қытай Федерациясы арқылы) және басқа елдерден кооперативтік қауымдастықтармен және өндірушілермен тікелей серіктестік қатынастар орнатуға жәрдемдесу;
• Мүшелердің кооперативтер қызметіне қатысуы мен тиесілілік сезімін нығайту.

2. Акселерацияны өткізу қағидаттары

2.1. Ашықтық және айқындылық: Бағдарлама және оның нәтижелері туралы ақпарат барлық мүдделі тұтыну кооперативтері үшін қолжетімді.
2.2. Өзара тиімділік: Бағдарламаға қатысу жекелеген кооперативтерге де, олардың мүшелеріне де кооперативтің жарғылық мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізудегі қаржылық жүктемесін азайта отырып, айтарлықтай пайда әкелуі тиіс.
2.3. Кооперация және ынтымақтастық: Бағдарлама қазақстандық және шетелдік кооперативтер арасында серіктестік байланыстарды дамыту мен тәжірибе алмасуды ынталандырады.
2.4. Нәтижеге бағдарлану: Негізгі назар қатысушы кооперативтер үшін нақты экономикалық әсерлерге қол жеткізуге, оның ішінде Қытай мен Үндістаннан өнім жеткізушілермен кемінде 5 келісімшартпен қамтамасыз етуге бағытталған.

3. Бағдарламаға қатысушылар

3.1. Ұйымдастырушы: Қазақстан Республикасының кооперативтері және басқа да экономикалық қауымдастықтардың нысандары ұлттық қауымдастығы.
3.2. Серіктестер:

• Бүкілқытайлық маркетинг және өткізу кооперативтерінің федерациясы;
• Басқа елдердің кооперативтік қауымдастықтары мен ұйымдары.

3.3. Бенефициар-қатысушылар: Қазақстан Республикасының қатысуға өтінім берген және келесі іріктеу критерийлеріне сәйкес келетін тіркелген тұтыну кооперативтері:

• Ашық кооперативтер декларациясына қол қойғандар;
• Қазақстан Республикасының кооперативтері және басқа да экономикалық қауымдастықтардың нысандары ұлттық қауымдастығына кіру үшін құжаттарды дайындау процесіндегілер;
• ҰҚҚ Президентінің тиісті бұйрықтарында белгіленген өзге де іріктеу критерийлеріне сәйкес келетіндер.

4. Бағдарлама шеңберіндегі қызмет бағыттары

4.1. Оқыту семинарлары мен вебинарлар:

• Оқыту онлайн форматта жүргізіледі.
• Шетелдік кооперативтермен және жеткізушілермен ынтымақтастықтың келесі бағыттары бойынша оқыту іс-шараларын өткізу:
• Курс 1: "Кооперативтер және басқа да экономикалық қауымдастықтардың нысандары ұлттық қауымдастығы" ЗТБ Өзін-өзі реттейтін ұйымының жұмысы:
• Қазақстан Республикасының кооперативтері және басқа да экономикалық қауымдастықтардың нысандары ұлттық қауымдастығының өзін-өзі реттейтін ұйымының (СРО) функциялары мен құқықтары.
• Кооперативтік бизнес-акселераторлардың рөлі мен маңызы.
• Кооперативтік агенттердің рөлі мен маңызы.
• Сондай-ақ, сыртқы экономикалық қызмет, логистика, сатып алуды басқару, маркетинг, қаржылық менеджмент, сондай-ақ пайшыларға түсетін жүктемені азайту үшін тауарларды тиімді сату бойынша жалпы мәселелер бойынша оқыту жүргізіледі.
• Тұтыну кооперативтері ретінде жасырынып жүрген қаржылық пирамидалармен күрес.
• Курс 2: Қытай Халық Республикасының кооперативтерімен және жеткізушілерімен ынтымақтастық. Маркетинг және өткізу кооперативтерінің Қытай федерациясы және басқа да халықаралық кооперативтік ұйымдар өкілдері қатарынан сарапшыларды тарту.
• Курс 3: Үндістан кооперативтерімен және жеткізушілерімен ынтымақтастық.
• Курс 4: Тұрғын үй кооперативтерімен (хаузинг кооперативтерімен) ынтымақтастық бойынша шеберлік сыныптары.
• Курс 5: Кредиттік кооперативтермен немесе өзара қаржыландыру қоғамдарымен ынтымақтастық.
• Оқу аяқталғаннан кейін қатысушылар шетелдік кооперативтік федерациялардан бірлескен халықаралық білім беру бағдарламасынан өткені туралы сертификат алады, бұл кооператив төрағаларының дүниетанымын кеңейтуге және бүкіл әлемдегі кооперативтік қозғалыстың барлық мүмкіндіктерін және халықаралық кооперативтік ұйымдардың мүмкіндіктерін толық түсінуге ықпал етеді.
• Курстардың мазмұны нақты акселерациялық топқа қатысушылардың немесе шетелдік кооперативтік ұйымдардан акселерацияға қатысушылар құрамының сұраныстарына байланысты өзгеруі мүмкін.

4.2. Халықаралық серіктестік байланыстарды орнату және келісімшарттармен қамтамасыз ету:

• Қазақстандық тұтыну кооперативтері мен шетелдік өндірушілер/жеткізушілер арасында серіктес ұйымдар (Маркетинг және өткізу кооперативтерінің Қытай федерациясы, басқа да халықаралық қауымдастықтар) арқылы тікелей байланыстарды ұйымдастыруға жәрдемдесу.
• Әлеуетті шетелдік серіктестермен бизнес-миссиялар мен кездесулер ұйымдастыру.
• Қатысушы әрбір кооперативті өнім жеткізушілермен барынша тиімді бағамен кемінде 5 (бес) келісімшартпен қамтамасыз ету, бұл оларға Қазақстан нарығына тауарларды ең бәсекеге қабілетті бағамен жеткізуге мүмкіндік береді.
• Өнім жеткізуге өзара тиімді шарттар жасасуға көмектесу.

4.3. Консультациялық қолдау:

• Кооператив кірісін ұлғайту үшін импорт, кедендік ресімдеу, өнімді сертификаттау, сондай-ақ сауда операцияларын оңтайландыру мәселелері бойынша жеке консультациялар көрсету.
• Шетелдік кооперативтермен халықаралық ынтымақтастық мәселелері бойынша заңгерлік қолдау.

4.4. Ақпараттық сүйемелдеу:

• Әлеуетті шетелдік жеткізушілер мен олардың өнімдерінің дерекқорын құру.
• Нарықтық үрдістер мен сатып алу мүмкіндіктері туралы өзекті ақпаратты тарату.

5. Бағдарламаны іске асыру тетігі

5.1. Акселерацияға қатысу құны кооператив пен акселерацияға қатысу үшін ҰҚҚ арасындағы келісімде айқындалады.
5.2. Өтінімдерді беру: Бағдарламаға қатысуға ниет білдірген тұтыну кооперативтері ҰҚҚ-ға белгіленген нысан бойынша өтінім береді.
5.3. Қатысушыларды іріктеу: ҰҚҚ кооперативтерді даму әлеуетін, халықаралық ынтымақтастыққа дайындығын, қызметіндегі белсенділігін, сондай-ақ 3.3-т. көрсетілген талаптарды орындауын қоса алғанда, ашық критерийлер негізінде іріктеуді жүзеге асырады.
5.4. Топтарды қалыптастыру: Бағдарлама қатысушылары олардың қажеттіліктері мен мамандануына байланысты топтарға бөлінуі мүмкін.
5.5. Сертификаттау және біліктілік: Оқудан өткеннен кейін акселерацияға қатысушы кооперативтер ҰҚҚ-мен келісілген БК ұсынған тізімдердің негізінде бірлескен халықаралық білім беру бағдарламасынан өткені туралы сертификаттар алады. Бұдан әрі бұл адамдар "Кооперативтік агент", "Кооперативтік Бизнес-акселератор" және "Кооперативтік Төраға" сертификатын алу үшін емтихан тапсыруға мүмкіндік алады.
5.6. Мониторинг және бағалау: ҰҚҚ Бағдарламаны іске асыру барысына тұрақты мониторинг жүргізеді және оның тиімділігін қол жеткізілген нәтижелер негізінде бағалайды (сатып алу көлемі, ассортиментті кеңейту, пайшыларға қаржылық жүктемені азайту, жасалған келісімшарттар саны, кооператив мүшелерінің пікірлері).

6. Күтілетін нәтижелер

6.1. Қазақстандағы кооперативтік қозғалысты дамыту үшін кооперативтерді Қазақстан Республикасы экономикасының тұрақтылығын дамыту мен нығайтудың, БҰҰ-ның ТДМ-ын орындаудың және халықтың әл-ауқатын арттырудың жетекші күші ете алатын, сондай-ақ қазақстандық кооперативтік қозғалыстың халықаралық және өңірлік деңгейдегі ықпалын кеңейте алатын элиталық кадрларды даярлау.
6.2. Элиталық кадрлардың халықаралық кооперативтік ұйымдарда ілгерілету, сондай-ақ Қазақстандағы кооперативтік қозғалысты қорғау және дамыту мақсатында мемлекеттік органдармен жұмыс топтарының құрамында жұмыс істеу үшін іріктеуін кеңейту.
6.3. Орталық Азияның басқа республикаларындағы кооперативтік қозғалысты дамыту жөніндегі миссияларды ұйымдастыру үшін кадрлар даярлау.
6.4. Оқуға қатысушылардың шетелдік кооперативтік федерациялардан бірлескен халықаралық білім беру бағдарламасынан өткені туралы сертификат алуы, бұл кооператив төрағаларын кеңейтілген дүниетаныммен және бүкіл әлемдегі кооперативтік қозғалыстың мүмкіндіктерімен және халықаралық кооперативтік ұйымдармен толық түсінумен қамтамасыз етеді.
6.5. Ең тиімді бағамен тауарларға қол жеткізу және оларды ішкі нарықта бәсекеге қабілетті бағамен сату есебінен тұтыну кооперативтері кірісінің айтарлықтай ұлғаюы.
6.6. Кооперативтердің жарғылық мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізу үшін пайшыларға түсетін қаржылық жүктеменің айтарлықтай төмендеуі, бұл кооперативтерді неғұрлым тартымды етеді.
6.7. Тиімді бағамен тікелей сатып алу есебінен тұтыну кооперативтері мүшелеріне қолжетімді тауарлардың ассортиментін кеңейту және сапасын жақсарту.
6.8. Тұтыну кооперативтерінің қаржылық тұрақтылығы мен тартымдылығын нығайту.
6.9. Кооперативтердің белсенді мүшелері санының және олардың адалдығының ұлғаюы.
6.10. Қатысушы әрбір кооперативті өнімнің сенімді жеткізушілерімен кемінде 5 (бес) жұмыс істеп тұрған келісімшартпен қамтамасыз ету.
6.11. Қазақстандық кооперативтер үшін халықаралық серіктестік байланыстардың тұрақты желісін қалыптастыру.

• 6.12. ҰҚҚ-ның Қазақстандағы кооперативтік қозғалыстың үйлестірушісі және көшбасшысы ретіндегі рөлін күшейту.

© 2025 "Қазақстан Республикасы Кооперативтерінің және экономикалық қауымдастықтарының басқа да нысандарының ұлттық қауымдастығы"

Tilda Publishing