2023 жылғы 5 сәуірде USAID және «Қазақстан Республикасының Кооперативтер және басқа да экономикалық қауымдастықтардың ұлттық қауымдастығы» ЗТБ, ӨЗҰ «Тұтыну кооперациясы – халықтың әл-ауқатын арттыру тетігі» тақырыбында дөңгелек үстел өткізді.
​
Дөңгелек үстелге қатысушы ретінде 1000-ға жуық адам тіркелді.
​
Қатысқандар:
​

• Қазақстан Республикасы кооперативтерінің мүшелері – 92 адам (Zoom енді рұқсат етілмеген).
• Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының өкілдері.
• Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының өкілдері.
• Қазақстан Республикасы Қаржы мониторингі агенттігінің өкілдері.
• Қазақстан Республикасы ҮЕҰ өкілдері.

​
Дөңгелек үстелдің мақсаты:
​

• Қазақстанда халықтың әлеуметтік мәселелерін шешуде демократияны, өзін-өзі басқаруды және өзін-өзі ұйымдастыруды дамыту.
• Кооперативтер қауымдастығы, мемлекеттік органдар, тергеу органдары, БАҚ және Соттар арасында құқықтық сауаттылықты дамыту әдістемесін әзірлеу, әлемде көптеген жылдар бойы өзін тиімді тетік ретінде көрсеткен кооперацияны халықтың әл-ауқатын арттыру тетігі ретінде енгізу бойынша диалог жүргізу.

Қабылданған шешім:
​
Елімізде кооперацияны енгізу бірнеше негізгі факторларға байланысты айтарлықтай кедергілерге ұшырап отыр:
​

1. Халықтың, тергеу органдарының, бұқаралық ақпарат құралдарының және судьялардың заңды кооперативтерді заңсыз қаржы пирамидаларынан ажырата алмауы. Бұл сауатсыздық кооперативтер үшін қаржы пирамидаларының имиджін қалыптастырады, бұл халықтың әлеуметтік және экономикалық мәселелерін шешу үшін кооперацияның барлық мүмкіндіктерін пайдалануына кедергі келтіреді.
2. Халықтың азаматтар мен заңды тұлғалардың әлеуметтік және экономикалық қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін құрылған кооперативтердегі өзін-өзі ұйымдастыру және өзін-өзі басқару бойынша заңды құқықтары мен міндеттерін түсінбеуі. Кооперативтің жарғысы және басқа да өзін-өзі реттеу құжаттары формальды түрде жазылған.
3. Кейбір лауазымды тұлғалар арасында тұтыну кооперативтеріндегі халықтың өзін-өзі ұйымдастыру және өзін-өзі басқару тетіктерінің маңыздылығын түсіну және тәжірибенің жоқтығы

​

Кооператив ішіндегі ұстанымдар мен даулардың демократиялық процестері олар тарапынан жанжал ретінде қабылданады. Мұндай қате қабылдау – тоталитаризм ойлауының атавизмі, онда адамдар арасындағы даулар мүмкін емес және әркім тек келісуге және басшылықтан өзгеше пікірге ие болмауға тиіс. Бұл түсінбеушілік олардың азаматтар мен кооперативтердің заңды құқықтарын бұзуына әкеледі.

Кооперативтің заңды тіркелген жарғысын және «Тұтыну кооперативтері туралы» Заңды түсінбеу немесе қабылдамау айқын. Бұл тезис кейбір соттардың шешімдерінің мазмұнымен және тергеу органдарының кейбір қызметкерлерінің іс-әрекеттерімен расталады.
​
Сонымен қатар, ҚЭД органдарымен өзара іс-қимылдың оң тәжірибесі бар, онда ҚЭД қызметкерлері халықпен жұмыс істеуде ашықтықты, айқындықты және жоғары кәсібилікті көрсетті. Бұл оларға барлық тергеу шараларын тиімдірек жүзеге асыруға және сонымен бірге әлеуметтік шиеленісті тудырмауға мүмкіндік берді.
​

Resolution text download

• Халықтың өзін-өзі ұйымдастыруы, өзін-өзі басқаруы, ынтымақтастығы және өзара көмегі арқылы олардың әл-ауқатын жақсартудың тиімді тетігі ретінде кооперативтерді және экономикалық қауымдастықтардың басқа да нысандарын дамыту үшін жағдай жасау.

​

• Кооперативтер қызметі үшін мемлекеттік органдармен және өзін-өзі реттеуші органдармен өзара әрекеттесудің стандарттарын, ережелерін, рәсімдерін әзірлеу және енгізу, кооператив қатысушыларының құқықтары мен мүлкін қорғауды, кооперативтік қозғалысты дамытуды және қаржы пирамидаларымен күресті қамтамасыз ету.

© 2025 "Қазақстан Республикасы Кооперативтерінің және экономикалық қауымдастықтарының басқа да нысандарының ұлттық қауымдастығы"

Tilda Publishing